Stoelen door de lucht, drama op het podium en het publiek dat ‘Jer-ry, Jer-ry!’ scandeert – The Jerry Springer Show was allesbehalve subtiel. De Netflix-documentaire Jerry Springer: Fights, Camera, Action duikt in de wereld van trash TV en onderzoekt de invloed van de controversiële show op de hedendaagse reality-tv.
“Take care of yourself and each other.” Met die plechtige woorden sloot Jerry Springer zijn show af en begon ik aan mijn huiswerk. Want aangezien ik in de jaren ’00 op de middelbare school zat, had ik bij thuiskomst twee opties: kijken naar As The World Turns óf naar Jerry Springer. Omdat mijn puberbrein toen nog niet volgroeid was, koos ik voor Jerry Springer.
Jerry Springer op Netflix
Wat ik me ervan herinner? Een presentator met blonde, golvende haren. Deelnemers die met stoelen gooien. Een vaalgroen tapijt. Beveiligers met een headset en intriges en affaires die je simpelweg niet zelf kunt bedenken. Ook uniek: de camera’s achter de schermen die filmden hoe gasten van het podium afstormden. Vanaf vandaag staat op Netflix een documentaire over deze roemruchte talkshow: Jerry Springer: Fights, Camera, Action. Wat maakte deze talkshow zo controversieel?
Van burgemeester naar koning van Trash TV
The Jerry Springer Show begon in de jaren ’90 als een tamme talkshow met een futloos publiek. Moeders en dochters of exen werden met elkaar herenigd – een soort Amerikaanse variant van Het Familiediner. Maar dat trok weinig kijkers, zeker in vergelijking met het glansrijke succes van de sprankelende Oprah. In diezelfde jaren wist zij miljoenen fans aan zich te binden.
Het werd tijd voor extra mankracht en dus werd Richard Dominick aan boord gehaald. De sigarenrokende tabloid-veteraan met een missie: hij moest de show “wild en sexy” maken. Met zijn ervaring als “headline maker” bij de tabloids wist hij als geen ander hoe je sensatie moest scheppen. Noem hem gerust mister Clickbait avant la lettre. Onder zijn leiding werd de show verplaatst naar het nachtprogramma – om 2 uur ’s nachts gelden nu eenmaal andere regels – en kreeg het een compleet nieuwe koers: onderwerpen die ook zonder geluid de aandacht trokken. Denk aan: een poedelnaakte vrouw op het podium die weigerde kleding te dragen of een man van middelbare leeftijd die het liefst in enkel een luier liep. Het werkte.
Jerry Springer zelf, met zijn gevoel voor timing en humor, maakte van de chaos een vermakelijke show. Toen de kijkcijfers explodeerden, verhuisde de show terug naar de middagprogrammering, waar het een steeds grotere hit werd. Het programma ontwikkelde zich echter al snel tot een arena voor geweld en sensatie.
De doorbraak: knokken op tv
Met de aflevering Klanfrontation belicht de documentaire een cruciaal moment in de geschiedenis van de show: de confrontatie tussen leden van de Ku Klux Klan, die op het podium de ruimte kregen voor een Hitlergroet, en leden van de Joodse Defensie Liga. Binnen enkele minuten sloeg de vlam in de pan. Stoelen vlogen door de lucht, publiek en beveiligers raakten betrokken, en chaos regeerde. Voor producent Dominick was de knokpartij een eye opener: dit is de sensatie die mensen aan het scherm bindt. En zo groeide de show uit tot een bescheiden versie van wrestlemania, waarbij achter de schermen het motto “geen gevechten, geen kijkers” luidde. De kijkcijfers gaven hem gelijk. Dominck zag een direct verband tussen geweld en het aantal kijkers. Trash TV was geboren.
Om de sensatie te waarborgen, werden deelnemers vaak gemanipuleerd of opgehitst door producers. Vaak al woest vlak voordat ze het podium op moesten. Kandidaten uit kleine provinciesteden werden opgehaald met een limousine of kregen een retourticket naar Chicago. Alles om hen hun een fifteen minutes of fame te geven. Ook kregen ze geen professionele hulp of nazorg; ze moesten hun verhaal vertellen en wel zo zinderend mogelijk.
Achter de schermen: “Jer-ry, Jer-ry”
De documentaire biedt een fascinerende blik achter de schermen van The Jerry Springer Show. Voormalige producenten onthullen hoe ze conflicten bewust aanwakkerden en deelnemers klaarstoomden – ofwel opfokten – om hun verhaal zo sensationeel mogelijk te brengen. Zelfs het publiek werd aangemoedigd om de sfeer op te hitsen met hun beroemde “Jer-ry, Jer-ry”-gejuich. Een slimme zet; de presentator leek hierdoor geliefd bij het publiek.
Door de producers die terugblikken op hun werk is zelf de “I marrierd a horse”-aflevering een van de meest contrversiële afleveringen; over een man die zijn vrouw en kinderen heeft verlaten en getrouwd is met zijn Shetland pony. Tijdens de live-uitzending zoent hij meerdere keren met zijn “vrouw”, de pony dus. Het werd bestempeld als “de meest walgelijke vertoning ooit.” De aflevering kreeg landelijke kritiek en werd zelfs geschrapt, maar zorgde ook voor een unieke mijlpaal: eindelijk werd Oprah van haar troon gestoten en was The Jerry Springer Show de best bekeken talkshow ter wereld. De grens tussen entertainment en exploitatie werd steeds verder opgerekt.
De ethiek van Trash TV
De documentaire stelt ook ongemakkelijke vragen over de morele grenzen van reality-entertainment. Een tragisch voorbeeld is de moord op Nancy Campbell-Panitz. Zij werd tijdens een uitzending geconfronteerd met de minnares van haar man en werd door haar overspelige echtgenoot gedumpt ten overstaande van het publiek. Vlak na de show werd ze vermoord door haar ex-man, en werd ook de minnares als verdachte opgepakt. De documentaire reflecteert op de rol van de media: hadden de producers dit kunnen voorkomen? Of hebben zij, door sensatie te verkozen boven ethiek, actief bijgedragen aan dit tragische incident?
Dit soort gebeurtenissen markeren de erfenis van The Jerry Springer Show: een pionier van trash tv, maar ook een show die de ethiek van entertainment op scherp stelde.
Culturele impact: De voorloper van reality-tv
Vermakelijk is dat de ex-makers zichzelf de grondleggers van moderne reality-tv noemen, waarbij vechten op tv eerder regel dan uitzondering is. Ter illustratie worden er beelden getoond van The Real Housewives of Orange County en de Kardashian-zussen die elkaar in de haren vliegen.
Kijkervaring Jerry Springer op Netflix
Jerry Springer: Fights, Camera, Action op Netflix biedt een verontrustende, maar intrigerende blik op een van de meest besproken talkshows ooit. Het is zowel een terugblik op de grenzen van televisie-entertainment als een uitnodiging om na te denken over onze eigen fascinatie voor drama. Mooi zou zijn geweest als zowel Jerry Springer, die in 2023 overleed, als meerdere ex-kandidaten aan het woord kwamen.
